- Cele projektu
- MAPY
- Zadania projektu
- Partnerzy
- Promocja i informacja
- Materiały informacyjne
- Aktywności
- Strona dostępu do danych
- Kontakt
XXXVI Wszechnica Biebrzańska:
Czerwone Bagno - relikt torfowisk wysokich?
Zobacz plakat
Badania roślinności
Rozpoznanie stanu i waloryzacja szaty roślinnej
Biorąc pod uwagę brak całościowego i aktualnego rozpoznania roślinności Czerwonego Bagna, konieczne jest wykonanie kompletnych badań fitosocjologicznych oraz mapy roślinności rzeczywistej. W tym celu konieczne są badania terenowe trwające, co najmniej dwa sezony. Kartowanie zbiorowisk roślinnych będzie poprzedzone kameralnym opracowaniem podkładów, na podstawie aktualnych obrazów satelitarnych o wysokiej rozdzielczości lub/oraz zdjęć lotniczych. Badania terenowe obejmą: opracowanie klucza interpretacyjnego do obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych, kartowanie zbiorowisk roślinnych metodą marszrutową (jako uzupełnienie metody teledetekcyjnej) oraz wykonanie reprezentatywnej liczby zdjęć fitosocjologicznych dokumentujących zbiorowiska roślinne. W zakres prac kameralnych wejdzie cały proces opracowania mapy roślinności w systemie GIS oraz opracowanie tabel fitosocjologicznych i opis zbiorowisk roślinnych, wraz z waloryzacją przyrodniczą.
Ocena dynamiki zbiorowisk roślinnych i dobór metod ochrony
Poznanie tendencji dynamicznych roślinności Czerwonego Bagna na przestrzeni ostatniego wieku jest niezwykle ważne, zarówno dla określenia efektów obowiązującej to od 80 lat ochrony ścisłej i weryfikacji jej słuszności, jak też dla oceny stabilności ekosystemu torfowiska bałtyckiego wobec zmian warunków klimatycznych i hydrologicznych zachodzących w skali regionalnej i ponadregionalnej. Cel ten wymaga zebrania i analizy materiałów historycznych, w tym wykonanych w przeszłości map roślinności, archiwalnych zdjęć lotniczych, oraz porównanie ich z wykonaną w ramach projektu mapą aktualnej roślinności rzeczywistej. Na tej podstawie można będzie wyróżnić podstawowe kierunki przekształceń zbiorowisk roślinnych, a w szczególności ocenić zmiany zasięgu i zwarcia zbiorowisk leśnych i zaroślowych. Powstała w ten sposób mapa tendencji dynamicznych, zostanie zinterpretowana w oparciu o wyniki badań hydrologicznych i siedliskowych. Szczególnie ważne jest przy tym porównanie współczesnej szaty roślinnej i występujących aktualnie tendencji dynamicznych z trendami sukcesyjnymi zbiorowisk subfosylnych (badania paleobotaniczne przewidziane są w ramach rozpoznania glebowo-siedliskowego), co pozwoli na weryfikację hipotezy o zmianach warunków rozwoju roślinności w ciągu ostatniego stulecia. Przeprowadzone analizy będą podstawą do wnioskowania o powiązaniach ekohydrologicznych w krajobrazie, stanowiąc podstawę do wnioskowania o kierunkach działań ochronnych, zarówno w odniesieniu do strefy ochrony ścisłej BPN Czerwone Bagno, jak i na innych torfowiskach wysokich ulegających podobnym procesom.
Czerwone Bagno jako obszar referencyjny
Znaczenie Czerwonego Bagna jako obszaru referencyjnego dla renaturyzacji i czynnej ochrony torfowisk bałtyckich wynika przede wszystkim z jego wielkości oraz prowadzonej przez 80 lat ochrony ścisłej, co jest ewenementem wśród tego typu ekosystemów w Europie Centralnej. Zrozumienie procesów zachodzących na niezaburzonym antropogenicznie torfowisku, pozwoli na ocenę skuteczności ochrony ścisłej torfowisk wysokich w umiarkowanej strefie klimatycznej o zaznaczającym się deficycie wody. Dla wykorzystania badań roślinności w kontekście uniwersalnym konieczne jest ukierunkowanie badań na ekohydrologiczne powiązania pomiędzy abiotycznymi czynnikami środowiska, a zróżnicowaniem szaty roślinnej. W trakcie badań terenowych planowane jest, zatem, ścisłe powiązanie zdjęć fitosocjologicznych w badaniami wybranych parametrów siedliska (poziom wód gruntowych, pH, potencjał redoks, przewodnictwo elektrolityczne), wykonywanymi w bezpośrednim sąsiedztwie. Informacje o produktywności i biogenach limitujących wzrost, zostaną pozyskane poprzez zbieranie prób biomasy i ich analizy wagowe oraz chemiczne. Zebrana bogata baza danych, będzie podstawą do wieloczynnikowej analizy statystycznej, ukierunkowanej na wykrycie czynników determinujących rozmieszczenie gatunków i zbiorowisk roślinnych. Wyniki takich badań, wykonanych w krajobrazie charakteryzującym się występowaniem naturalnej strefowości zbiorowisk roślinnych i gradientów środowiskowych oraz pozbawionym przez ostatnie stulecie bezpośredniej presji człowieka, będą miały duże znaczenie w prognozowaniu potencjalnych przemian i planowaniu ochrony na innych obiektach torfowiskowych.
